Cov txheej txheem:

Tsev neeg tus mob coronavirus tuaj qhov twg?
Tsev neeg tus mob coronavirus tuaj qhov twg?

Video: Tsev neeg tus mob coronavirus tuaj qhov twg?

Video: Tsev neeg tus mob coronavirus tuaj qhov twg?
Video: Tus Neeg Ruam - R-Lin Thoj | New Song [ Official MV ] Nkauj Tawm Tshiab 2023 Hmong Song 2023 2024, Tej zaum
Anonim

Xyoo 2019, tib neeg thawj zaug ntsib tus kab mob uas yog lub hom phiaj los ua tus kabmob kis thawj zaug hauv kaum xyoo thiab ua rau muaj kev puas tsuaj rau kev lag luam. Txawm li cas los xij, lub ntiaj teb tau rov ntsib nrog cov zoo sib xws, tab sis rau qee qhov txaus ntshai kab mob. Lawv zoo ib yam li COVID-19, tab sis tsis ua rau muaj kev sib kis, txawm tias lawv nrhiav tau txoj hauv kev sib kis mus rau ntau lub tebchaws, tua ntau tus neeg. Tsab ntawv no qhia txog ob tus menyuam ntxaib ntawm SARS thiab MERS tus kabmob coronaviruses kis rau cov kabmob ua pa, uas tau dhau los ua tus kabmob SARS-CoV-2.

Khoom noj qias neeg

Ob leeg SARS-CoV-1 thiab SARS-CoV-2 tshiab tau pib nrog kev lag luam kev ua si, cov khw qhib cua muag cov tsiaj qus thiab cov tsiaj hauv tsev rau tib neeg noj. Cov tsiaj txawv, suav nrog puav, pangolins, nab thiab vaub kib, yog siv rau cov tsoos suav e-wei cuisine.

Ib lub lag luam zoo li no, nyob rau yav qab teb Tuam Tshoj lub xeev Guangdong, yog qhov chaw yug ntawm tus kab mob SARS, lossis SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome), xyoo 2002. Lub sijhawm ntawd, tib neeg muaj hmoo - tus mob coronavirus tsis ua rau muaj kev sib kis (ib feem vim tias nws txaus ntshai heev rau cov neeg kis).

Cov neeg nqa khoom ntawm tus kab mob SARS ntuj yog cov kab nees nees uas nyob hauv hav zoov ntawm Guangdong. Hauv kev ua lag luam, tus mob coronavirus tau yooj yim kis mus rau lwm cov tsiaj nyob ze, suav nrog cov xibtes civets. Rov tsim dua hauv lawv, tus kab mob hloov mus tas li. Qhov tshwm sim ntawm daim ntawv mutant muaj peev xwm kis tau rau tib neeg yog qhov teeb meem ntawm lub sijhawm thiab tshwm sim thaum lub Kaum Ib Hlis 2002.

Txhua tus mob coronavirus, txawm tias tsis muaj kev phom sij tshaj plaws, tsom mus rau cov mucous ntawm cov kab mob ua pa. Nws yog tus mob coronaviruses uas ua rau muaj ntau yam kab mob ua pa uas tsis muaj zog dua li tus mob khaub thuas.

Txawm li cas los xij, SARS-CoV-1, uas ua rau muaj kev sib kis loj heev 20 xyoo dhau los, txawv: nws cuam tshuam rau tib neeg lub cev tiv thaiv kab mob, vim tias muaj mob zoo ib yam li cov kab mob ua pa hnyav dhau los ua rau mob ntsws, uas lub ntsws puv. nrog dej, ua rau ua pa tsis ua haujlwm. SARS tsis zoo li tus mob khaub thuas, vim nws tsis ua rau txham thiab ua kua ntswg, tab sis pib ua npaws, ua daus no thiab ua tsis taus pa, thiab tom qab ib ntus hnoos qhuav tshwm.

Atypical tus kab mob pneumonia ntaus yim txhiab tus neeg, thiab yuav luag ib ntawm kaum tuag. Ntawm cov neeg muaj hnub nyoog tshaj 50 xyoo, cov neeg tuag tau mus txog ntau dua 50 feem pua. Txawm li cas los xij, qhov tshwj xeeb txaus ntshai ntawm tus mob coronavirus ua rau nws: cov kab mob tua sai heev thiab tsuas yog tsis muaj sijhawm sib kis. Txij li xyoo 2004, tsis muaj tus kabmob SARS-CoV-1 tau tshaj tawm.

Intermediaries txaus ntshai

Thaum nws pom tseeb tias kev ua lag luam hauv Suav teb yog qhov tseem ceeb ntawm kev kis tus kab mob, cov tub ceev xwm tau nruj kev cai ua lag luam. Txawm li cas los xij, qhov no tsis muaj txiaj ntsig ntau, vim tias kev lag luam uas kaw sai sai rov tshwm sim. Lawv cov xwm txheej ib nrab ntawm kev cai lij choj ua rau cov khw muag khoom muag tsis zoo.

Hauv qhov chaw nqaim, hauv cov hlwb, cov tsiaj nyob ib sab, uas nyob rau hauv cov tsiaj qus yeej tsis sib tsoo. Txhua tus ntawm lawv yog tus neeg nqa khoom ntawm cov kab mob uas, sai lossis tom qab, tuaj yeem kov yeej cov kab mob sib txawv. Lub xub ntiag ntawm cov neeg uas nyob rau niaj hnub sib cuag nrog cov neeg nqa khoom ntawm ib qho kev kis kab mob tsuas yog ua rau muaj kev tshwm sim ntawm tus kab mob zoonotic tshiab.

Nws yog ib cheeb tsam ntawm cov puav nrog xibtes civets uas ua lub luag haujlwm tseem ceeb hauv kev tshwm sim ntawm SARS. Cov civets tau raug tus kab mob bat, muab cov kab mob ua rau lub pas dej kom ntau ntxiv. Tus mob no tseem ceeb tshwj xeeb tshaj yog rau qhov tshwm sim ntawm tus kab mob loj heev. Cov kab mob ntau dua, kev hloov pauv ntau dua, thiab ntau dua yog tias cov kab mob yuav muaj peev xwm kis tau tus tswv tsev tshiab - tus neeg. Yog tias civets raug tshem tawm los ntawm cov saw hlau tuag, tus kab mob no yuav tsis ua rau tib neeg txaus ntshai.

Cov kab mob zoonotic cuam tshuam rau ob peb tus neeg nkaus xwb - cov neeg uas tau ntsib ncaj qha nrog cov tsiaj muaj mob. Txhawm rau kis ntawm ib tus neeg mus rau lwm tus, xav tau kev hloov pauv ntxiv. Tab sis sai li sai tau thaum tus kab mob hla qhov pib no, qhov ntsuas ntawm tus kab mob yuav nce ntxiv. Yog li ntawd, lwm qhov tseem ceeb ntawm qhov pom ntawm tus kab mob txaus ntshai yog kev sib cuag ntev ntawm tus kab mob tseem tsis muaj mob nrog tib neeg.

Tus kab mob SARS yog qhov tshwm sim ncaj qha ntawm tib neeg tshawb nrhiav cov tsiaj qus. Tej zaum nws yuav muaj nyob rau hauv puav rau ib-paus xyoo lossis ntau txhiab xyoo ua ntej nws ntaus hauv Suav lag luam. Raws li nrog ntau tus kab mob tshiab tshwm sim hauv kev sib kis, tib neeg kev ntxub ntxaug tau ua lub luag haujlwm.

Piv txwv li, nyob rau hauv cov tshuaj suav tshuaj, cov khoom thiab cov kabmob ntawm cov tsiaj txawv txawv yog siv los npaj cov tshuaj rau cov kab mob ntev. Nws yog ntseeg hais tias lub zog ntawm cov tsiaj qus yog pauv mus rau tib neeg, muab ib tug kho nyhuv. Thaum kawg ntawm lub xyoo pua 20th, qhov nce ntawm Suav kev lag luam tau ua rau muaj kev loj hlob ntawm kev lag luam game, uas tau nkag mus rau cov neeg pluag thiab. Tej zaum cov kab mob txaus ntshai nyob hauv cov tsiaj qus tau tsoo cov txee.

Nkoj ntawm kev sib kis

Nws paub tias thawj tus neeg mob yog neeg ua liaj ua teb, uas sai sai no tuag hauv tsev kho mob. Kev kis tus kab mob SARS thoob plaws ntiaj teb tau pib nrog Metropol Hotel nyob hauv nruab nrab ntawm Kowloon Peninsula. Ib tus kws kho mob tau nyob ntawm no, leej twg kis tus kab mob no thaum ua haujlwm hauv tsev kho mob, qhov twg thawj kis tau txais.

Tus kab mob uas khiav tawm ntawm nws lub cev kis tau 12 tus qhua uas yuav ya mus rau ntau lub tebchaws, suav nrog Singapore, Nyab Laj, Canada, Ireland thiab Tebchaws Meskas. Nws yog thaum ntawd tus kab mob no nyiam cov neeg zej zog hauv ntiaj teb, txawm hais tias nws twb lig dhau lawm: SARS tau tawg tawm ntawm Tuam Tshoj thiab tau sau tseg hauv 32 lub tebchaws.

Suav cov tub ceev xwm tau ua rau SARS lub xeev tsis pub lwm tus paub los ntawm kev nrhiav cov kws kho mob thiab cov neeg sau xov xwm uas tsis kam tshaj tawm tus kab mob. Tib neeg tau kawm txog kev kis tus kabmob SARS nkaus xwb ua tsaug rau email los ntawm ib tus neeg nyob hauv Guangzhou, uas tau hais txog kaw tsev kho mob thiab ntau tus neeg tuag los ntawm tus kabmob tsis paub.

Cov tub ceev xwm hauv Suav teb tau sim los cuam tshuam qhov kev ua ntawm WHO, uas tab tom sim nrhiav cov ntsiab lus hais txog kev kis tus kabmob SARS. Nws tsuas yog thaum lub koom haum thoob ntiaj teb qhia cov neeg taug kev tsis txhob mus xyuas thaj tsam yav qab teb ntawm Tuam Tshoj uas cov neeg ua haujlwm hauv nroog tau lees paub tias qhov no yog tus kabmob tshiab txaus ntshai, txawm hais tias lawv tau dag tias muaj tus kabmob sib kis.

SARS tau tshwm sim los ntawm qhov tshwm sim hu ua super-spread, nyob rau hauv uas tsuas yog ib feem me me ntawm cov neeg kis tus kab mob yog lub luag haujlwm rau feem ntau ntawm kev kis tus kabmob. Txog thaum kawg ntawm lub Peb Hlis 2003, muaj qhov tshwm sim ntawm SARS ntawm cov neeg nyob hauv Amoy Gardens thaj chaw nyob, thiab 321 tus neeg mob tau sau tseg nyob rau nruab nrab Lub Plaub Hlis, nrog 41 feem pua ntawm cov neeg mob nyob hauv Block E, thiab lawv cov tsev nyob. ib sab saum toj.

Raws li nws tau tshwm sim, qhov ua rau kis tus kab mob SARS yog qhov tsis xws luag hauv cov kua dej hauv chav dej, vim tias cov aerosols uas muaj cov kab mob nkag mus rau hauv lwm lub tsev. Exhaust kiv cua kuj tau pab rau qhov no.

Eastern kwv

Tus neeg sawv cev ua rau ntawm Middle East ua pa syndrome, uas tseem yog tus kabmob coronavirus, tau raug cais tawm thawj zaug hauv lub Plaub Hlis 2012 los ntawm tus kws kho mob virologist Ali Muhammad Zaki los ntawm Saudi Arabia, qhov twg thawj kis ntawm tus kabmob zoo ib yam li SARS tau tshaj tawm.

Zaki xa cov qauv MERS-CoV yam tsis tau tso cai rau ntiaj teb tus kws tshaj lij tus kabmob coronavirus Ron Fouchier ntawm Erasmus University of Rotterdam hauv Netherlands. Tom qab uas cov kws tshawb fawb nyob sab Europe tau ua raws cov genome ntawm cov kab mob tuag tshiab thiab tsim txoj hauv kev los kuaj tus kab mob.

Feem ntau, qhov kev ua ntawm tus kab mob no tau cawm ntau pua tus neeg txoj sia (hauv tag nrho, tus kab mob kis ntau dua ib txhiab tus neeg, thiab tua ntau dua 400), tab sis cov tub ceev xwm npau taws Saudi tau ua txhua yam los ua kom tus kws tshawb fawb poob haujlwm tom qab.

MERS-CoV, zoo li SARS-CoV, pib los ntawm tus kab mob bat, tab sis cov ntxhuav tau los ua tus tswv tsev nruab nrab hauv qhov no. Tib neeg tau txais kev cawmdim los ntawm tus kabmob kis thoob qhov txhia chaw los ntawm qhov tseeb tias cov neeg mob MERS kis mus rau sab nraud cov tsev kho mob kuj tsis tshua muaj (vim muaj kev phom sij loj ntawm cov kab mob).

Tab sis tsis zoo li SARS, MERS tseem muaj nyob hauv lub ntiaj teb niaj hnub no, thiab tseem tsis muaj kev kho tshwj xeeb lossis tshuaj tiv thaiv kab mob no. Txog xyoo 2020, 2,500 tus neeg mob MERS thiab ntau dua 800 tus neeg tuag tau sau npe (tus neeg tuag - 34.3 feem pua).

Ob leeg SARS thiab MERS muaj cov tsos mob zoo sib xws. Tus kab mob tuaj yeem ua rau asymptomatic lossis ua rau cov tsos mob hnyav heev xws li mob ntsws, mob ntsws, mob raum tsis ua haujlwm, intravascular coagulation thiab lub plawv tsis ua haujlwm.

Tus kab mob

Ib qho ntawm ntau yam teeb meem cuam tshuam nrog kev sib kis ntawm cov kab mob thiab lawv hloov mus rau kev hem thawj thoob ntiaj teb yog kev ceeb toom tsis raws sijhawm ntawm lub ntiaj teb cov zej zog txog kev tshwm sim ntawm cov kab mob tshiab thiab kev sim ntawm cov teb chaws uas muaj kev sib kis pib zais cov ntaub ntawv tseem ceeb. Qhov no yog kis nrog SARS thiab MERS, thiab nws tau rov ua dua nrog COVID-19.

Lub sijhawm no tus kab mob tau dhau los ua neeg txawj ntse: los ntawm kev txo nws txoj kev tuag, tus kab mob tuaj yeem ua rau muaj kev sib kis thoob qhov txhia chaw, uas nws cov thawj coj txaus ntshai yuav ua tsis tau. Qhov tsis txaus ntseeg yog tias cov kws tshawb fawb thiab kws kho mob tau ceeb toom ntau zaus ntawm kev pheej hmoo siab ntawm tus kab mob SARS-zoo li tus kab mob kis thoob qhov txhia xyoo. Tab sis cov nom tswv thiab cov pej xeem tsis yog tsuas yog tsis tau npaj rau tus kab mob tshiab xwb, tab sis kuj tsis quav ntsej txog cov teeb meem uas tus kab mob kis tau tshwm sim.

Cov kab mob loj heev ib txwm nrog cov lus xaiv, kev xav tsis thoob, txhob txwm tshaj tawm cov ntaub ntawv tsis raug thiab kev ntshai tsis muaj peev xwm - cov kws tshaj lij hu rau qhov no infodemia. COVID-19 tau muab lub sijhawm rau kev vam meej niaj hnub no los saib xyuas nws tus kheej tsis muaj hwj chim nyob rau hauv lub ntsej muag ntawm kev sib kis thiab muaj kev cuam tshuam rau kev xav tsis thoob los ntawm kev tshaj xov xwm.

Thaum cov teeb meem raug tsa mus rau tus kab mob, nws raug yuam kom hloov kho, txo nws cov kab mob kom thiaj li kis tau ntsiag to. Txawm li cas los xij, cov uas tsis tau npaj txhij los hloov lawv txoj kev ua neej ib ntus yog muab cov kab mob tuag taus rau lub teeb ntsuab.

Tsis muaj qhov tsis ntseeg tias COVID-19 yuav tsis yog tus kabmob kis zaum kawg. Tsis tas li ntawd, muaj qhov muaj feem yuav kis tau tus kabmob kis mus ntxiv yuav tshwm sim sai dua li ntau qhov kev cia siab. Ib qho laj thawj yog kev puas tsuaj ntawm cov tsiaj qus ecosystems uas cov kab mob tsis paub rau tib neeg ncig.

Thaum lawv tsis muaj kev phom sij, tab sis yog tias tib neeg pib tiv tauj lawv ntau zaus, kev kis mob tshiab tsis tuaj yeem zam tau. Qhov no yog qhov mob cholera, Ebola, SARS, COVID-19 thiab ntau yam kab mob tshwm sim.

Qhov no yog kev puas tsuaj ntawm kev sib koom ua ke txoj kev xav: es tsis txhob them nyiaj rau ib puag ncig ntawm qhov teeb meem, tib neeg, suav nrog cov nom tswv thiab cov thawj coj, nyiam ntseeg cov kab mob cuav uas tau dim ntawm cov chaw sim. Meanwhile, active deforestation txuas ntxiv, nrog rau cov cheeb tsam ntsuab ntawm Amazon phiab. Tej zaum nws yog los ntawm no uas tus neeg tua neeg loj tshiab yuav los, thiab zoo li tib neeg yuav tsis tau npaj rau nws.

Pom zoo: